"Đại chiến côn trùng", mực và màu trên giấy màu nước Fabriano artistico nhuộm tự nhiên, 2023
Chiến tranh trường cửu cho một hoà bình không tưởng.
Cảm hứng cho bức tranh này đến từ một video tôi va phải trên youtube. Trong một cái lồng kính, nhiều loại côn trùng độc được thả vào, buộc phải chiến đấu cho đến khi chỉ còn lại một cá thể duy nhất sống sót. Tôi có thể thấy chúng hoảng loạn như thế nào, mỗi con chạy về một góc, co rúm sợ hãi, giương ngòi phòng thủ, nhưng rồi người chủ xị tiếp tục dồn chúng lại gần cho đến khi chúng lao vào giết nhau trong tuyệt vọng. Mọi người bình luận sôi nổi, châm biếm tình thế của chúng, hả hê với dự đoán đúng và thất vọng khi cá thể họ cược vào chết yểu. Ong bắp cày, rết, bọ sừng, nhện lông, bò cạp... trong thực tế, những loài này sống ở những môi trường rất khác biệt, có thể chúng sẽ không bao giờ rơi vào tình thế đối đầu.
Cuộc thảm chiến này và tâm lý của người xem gợi tôi nhớ đến đấu trường La Mã hồi xưa, khi những con người xa lạ buộc phải giết nhau để mua vui cho khán đài của vua quan quý tộc. Tôi cũng nhớ đến những trò chọi gà, đá dế từng một thời sôi nổi nơi cổng trường tiểu học, và tôi đã từng bước qua những cuộc chiến nho nhỏ đó với cảm giác kinh khủng và buồn nôn.
Trong con mắt những loài côn trùng mang nọc độc chết người đó, có lẽ loài người tinh khôn như tôi đây không khác gì những đấng tối cao - khổng lồ, đầy quyền năng mà chúng bất lực quy phục trong khiếp sợ.
Và tôi nghĩ đến những cuộc chiến không hồi kết phủ đầy lịch sử nhân loại. Hoà bình dường như chỉ là một khoảng nghỉ ngơi phục hồi cho những cuộc chinh phạt khác. Ngay nơi tôi đang ngồi đây mây lững lờ trôi, nhưng đâu đó khác trên địa cầu, từ trên tầng mây đó là mưa bom đang rơi xuống.
Nếu có một hay ngàn đấng tối cao tồn tại, có lẽ trong mắt họ con người cũng không khác gì những loài côn trùng bé nhỏ, vô tri. Những cuộc giết nhau không ngừng này tệ thật đấy, nhưng khi ta nhìn hai con bọ cắn giết nhau, ta có nghĩ bên nào thiện, bên nào ác? Suy cho cùng, chỉ là hai con bọ mà thôi.
Và những đấng tối cao đầy quyền uy đó trong thực tế cũng không xa ta lắm đâu... trích lại bình luận của chú Chu Nguyen khi tôi chia sẻ trích đoạn hồi trước: "Rất nhiều các đấng tối cao và đang ở gần nhà ngươi đấy. Ở Sicilia, New York, tòa Bạch Ốc, Điện Cẩm Linh, Thượng Hải, Vaticano, trên những du thuyền hoặc đâu đó trên sa mạc hoặc ... Montecarlo, Thụy Sĩ ..."
Tuy nhiên tôi cũng không muốn vẽ một viễn cảnh quá tăm tối, bởi hy vọng là thứ duy nhất còn lại giúp con người lê bước vượt qua địa ngục trường cửu. Giữa cuộc chiến, một cánh bướm yếu mềm nghỉ ngơi. Bướm là biểu tượng của giấc mộng, là ước vọng rằng sự hoà bình thực sự rồi sẽ đến.
____
"Bug war", ink and color on natural dyed Fabriano artistico watercolor paper, 2023
A perpetual war for an impossible peace
The painting was made with sumi ink and color on natural dyed watercolor paper. It portrays a ferocious battle between various species of insects. Above them, the cloud gathers and twists, resembling a brewing storm, and amidst this tumultuous sky, two divine deities emerge: Ashura, the God of War, and Avalokiteshvara, the Merciful Mother. Although positioned as observers, they exhibit no intention to intervene the bloody battle on the ground. The genesis of this artwork traces back to an accidental encounter of an insect fight video online. Various venomous insects were put in a cage, made to fight to their death. I was struck by the hysterical fascination of the audience - enormous and formidable human, akin to Gods in the eyes of these insects, indulging in the unfolding tragedy with both curiosity and indifference. This observation led me to ponder the concept of our existence as human, where our history is marked with perpetual warfare. Peace is only a temporary respite, always on the precipice of giving way to another conflict, orchestrated by a few individuals in position of power. To them, the staggering loss on the battlefield is as inconsequential as insects are to us: insignificant and expendable. Yet the painting does not solely evoke a nightmare. Amidst the chaos, a delicate butterfly rests, seemingly unperturbed by the gruesome war surround. The butterfly symbolizes dream in Asian folklore - a dream of peace, a fervent wish that this torment shall pass.