Ta và nàng
Mourid Barghouti (1944 - 2021)
——
Nàng đẹp tuyệt vời như đất nước tự do
Còn ta, kiệt sức như quê hương trong vòng chiếm đóng.
Nàng buồn như người bị bỏ rơi mà không ngừng tranh đấu
Còn ta, rúng động như thể chiến tranh đã gần kề.
Nàng được khát khao như hồi kết trận không kích.
Còn ta, kinh hoàng như một người đang đào bới tàn tích gạch vụn.
Nàng can trường như một phi công lão luyện
Và như người bà của phi công ấy, ta tự hào về nàng biết bao.
Nàng lo lắng như cha của một bệnh nhân
Còn ta, bình tĩnh như y tá đang chăm nom người đó
Nàng ngọt ngào như giọt sương
Và để vươn lên, nàng là tất cả những gì ta cần …
Đôi ta dữ dội như lửa hận
Mà cũng dịu dàng như sự thứ tha.
Nàng can trường như trụ cột trên pháp đình
Còn ta bối rối như người chịu bao định kiến
Và mỗi khi đôi ta gặp gỡ
Ta chuyện trò không nghỉ ngơi, như hai luật sư
Đang bảo vệ thế giới…
—-
(Hoài Phương dịch)
Bài thơ được Mourid Barghouti viết gửi đến Radwa Ashour, người vợ đã khuất của ông và cũng là một nhà văn người Ai Cập. Radwa Ashour thường là người sẽ dịch những bài thơ mà Mourid Barghouti viết ra sang tiếng Anh. Họ gặp nhau khi còn là học sinh tại đại học Cairo vào những năm 1960s, khi Radwa Ashour đến một buổi đọc thơ của ông và họ dần nảy sinh tình cảm. Cả Mourid Barghouti và Radwa Ashour đều là những cây viết phản chiến mạnh mẽ, những nhà hoạt động xã hội tích cực, nên sự kết nối giữa họ ngày càng bền chặt sâu sắc dẫu cho khoảng cách là điều không tránh khỏi, bởi Mourid Barghouti là một người Palestine và thường xuyên phải rơi vào cảnh lưu vong. Sau khi họ kết hôn và có một đứa con vào năm 1977, cùng năm đó tổng thống Ai Cập Anwar Sadat đã đến Israel công du, sau đó ông ban lệnh trục xuất Mourid Barghouti cùng rất nhiều người tỵ nạn Palestine khỏi Ai Cập, và Barghouti không thể quay về Ai Cập suốt 17 năm sau đó. Radwa Ashour đã nuôi con một mình trong thời gian đó, và tìm cách đến thăm ông mỗi khi bà có thể. Radwa Ashour biết rất nhiều về lịch sử của Palestine thông qua lời kể của chồng cũng như việc bà tự tìm tòi nghiên cứu, bà biết rõ những bản làng đã bị xóa tên trên bản đồ cùng những con người ở đó, và bà cũng đã xuất bản những tiểu thuyết xuất sắc về lịch sử của người Ả Rập, trong đó “Granada” viết về những người Ả Rập bị trục xuất khỏi Andalusia (Tây Ban Nha) được xem như là kiệt tác của bà. Mourid Barghouti và Radwa Ashour đã kết hôn với nhau 44 năm, cho đến khi bà qua đời vì bạo bệnh vào năm 2014.