“Buồng giam”
Mahmoud Darwish (1941 - 2008)
From English translation by Ben Bennai
——
Có thể đấy
Đôi khi, hoàn toàn có thể
Nhất là ngay giây phút này
Tôi có thể nhảy lên lưng ngựa
Giữa chốn tù đày
Rồi chạy thoát.
Và bốn bức tường xà lim
có thể tan biến
để những buồng giam hóa dải đất xa
Nơi không tồn tại đường biên giới.
Mày đã làm gì với bức tường?
Tôi trả chúng về cùng đất đá.
Thế mày đã làm gì với trần nhà?
Tôi biến chúng thành yên ngựa.
Còn những ràng xích sắt?
Tôi biến chúng thành mẩu bút chì.
Rồi gã cai ngục nổi điên
Hắn buộc tôi ngậm miệng
Hắn nói rằng thi ca thật vớ vẩn,
rồi sập cửa buồng giam.
Nhưng rồi buổi sáng
Hắn quay lại
Rồi quát lên:
Nước ở đâu ra?
Tôi mang đến từ dòng chảy sông Nile.
Còn những cái cây
Và thứ âm nhạc này?
Từ nhịp đập trong huyết quản.
Rồi gã cai ngục nổi điên
Hắn buộc tôi ngậm miệng.
Hắn nói rằng bài thơ của tôi thật ngớ ngẩn,
rồi sập cửa buồng giam.
Nhưng rồi đêm đấy hắn trở lại:
Mặt trăng này từ đâu đến?
Có lẽ là đêm dài thành Baghdad.
Còn những giọt rượu?
Từ rặng nho trên đồi Algiers
Thế còn tự do?
Từ hàng xích sắt anh tròng vào người tôi đêm qua.
Tên cai ngục chợt buồn bã
rồi van nài tôi hãy trả lại cho gã
tự do.
---
(Hoài Phương dịch)
Ảnh minh họa: Một nghệ sĩ người Ý đang vẽ tranh bích họa chân dung Ahed Tamini, một bạn nữ người Palestine nổi tiếng sống tại Tây Ngạn, được như một biểu tượng của sự phản kháng. Ahed Tamini nổi lên sau những bức ảnh mà phóng viên chụp lại khi cô chỉ mới mười hai tuổi, một bé gái nhỏ bé gầy còm vung nắm đấm trước mặt những binh lính Israel được trang bị võ khí tới tận răng. Cô cũng từng chất vấn những người lính Israel tại chốt kiểm soát rằng vũ khí họ mang đầy mình có phải để giết trẻ em, phụ nữ, người vô tội. Khi người lính trả lời rằng vũ khí này là để tự vệ, không để giết ai cả, cô đã hỏi rằng: "Vậy nếu tôi bước qua chốt chặn này, anh có bắn tôi không?" sau đó thản nhiên bước qua chốt chặn trong sự ngạc nhiên của những tên lính lẫn gia đình của chính mình. Cô cùng mẹ bị bắt đi tù vì cô đã tát một người lính Israel sau khi em họ cô bị bắn vào đầu bằng đạn cao su. Biểu tình đã nổ ra khắp thế giới đòi trả tự do cho Ahed Tamini, và hai nghệ sĩ người Ý này đã vẽ nên bức bích họa chân dung cô trên một phần bức tường phân biệt chủng tộc ở Bethlehem. Hai người nghệ sĩ này sau đó đã bị bắt và ngay lập tức bị trục xuất khỏi Israel. Ahed Tamini cùng mẹ là một trong những người được phía Israel trả tự do trong cuộc trao đổi con tin gần nhất.