Giữa vòng vây (Phần 2) / by Phuong Nguyen

"Giữa vòng vây" (Phần 2)
Mahmoud Darwish (1941 - 2008)
From English translation by Fady Joudah

----

Ánh chớp, tia sét và nhận thức
đều như nhau
Và chỉ một khắc nữa ta sẽ nhận ra đây phải chăng
là khải huyền…
Bạn thân ta sẽ hiểu rằng
bài thơ đã kết thúc
rồi hủy diệt chính kẻ từng chấp bút…

*
(Gửi đến nhà phê bình) Đừng luận chữ của ta
với một chiếc thìa, hay một cái bẫy!
Những lời vây lấy ta trong giấc ngủ
Những lời chưa từng được thốt ra
viết thành chính ta, rồi bỏ mặc ta
kiếm tìm giữa tàn tích mộng mị.

*

Hàng cây bách sau lưng tên lính, tháp giáo đường
canh giữ cho bầu trời đừng đổ sụp. Sau hàng rào kẽm gai
tên lính đứng đái – bên cỗ xe tăng thận trọng canh gác -
ngày thu đi qua khi sắc vàng đổ xuống
con đường thênh thang như thánh đường
ngày Chủ nhật
sau buổi kinh cầu…

*

Đất nước ở trước thềm bình minh
và chúng ta sẽ không khước từ
Công lao những người tử đạo ngã xuống
bởi trên mảnh đất này, chúng ta bình đẳng
Nhục thể họ nuôi dưỡng khóm cỏ xanh
ban phúc lành dẫn đường cho hòa khí.

*

Ngày mai ta sẽ yêu cuộc đời
Khi ngày mai tới, ta sẽ yêu cuộc sống như nó vốn là,
như sự xảo quyệt tầm thường
dẫu rực rỡ hay xám xịt ảm đạm
thì cũng chẳng có gì sau cái chết, không thể phục sinh.
Và nếu niềm vui là điều ta không thể tránh
xin giữ chúng nhẹ nhàng
trong tim, bên hai mạn sườn!
Bởi không một cựu binh trung thành
sẽ để niềm vui cắn phải anh ta… một lần nữa!

*

(Gửi đến kẻ sát nhân) Nếu ngươi từng ngẫm về những gương mặt ngươi đã giết
hãy nghĩ thật chậm, hẳn ngươi sẽ nhớ đến mẹ của ngươi
trong lò hơi ngạt, để rồi được giải phóng khỏi lí lẽ của súng đạn
Ngươi sẽ sực tỉnh nhận ra: đây không phải là con đường
để tìm lại căn tính!

*

(Gửi đến một kẻ sát nhân khác) Nếu ngươi để bào thai ấy được yên
chỉ ba mươi ngày thôi, mọi thứ đã đổi thay:
cuộc phong tỏa chấm dứt, và trong ký ức của sinh linh ấy
sẽ không có dấu vết của vòng vây,
bé trai ấy sẽ lớn lên thành một thiếu niên khỏe mạnh
Học cùng trường với một trong những đứa con gái ngươi
chúng sẽ học về lịch sử châu Á
cùng nhau quây quần trong chiếc tổ tình yêu
rồi hạ sinh một bé gái (có lẽ sẽ là người Do Thái)
Ngươi có nhận ra mình đã làm gì sai?
Bởi giờ đây con gái ngươi trở thành góa phụ
cháu gái ngươi giờ đã mồ côi.
Ngươi đã làm gì với gia đình của những người chạy nạn
Và làm sao ngươi có thể hạ sát
Ba cánh chim, chỉ bằng một phát đạn?

*

Ta vốn chẳng cần vần điệu
Chúng chẳng giúp gì cho giai âm
cũng không giúp làm dịu đi đau đớn
chúng dư thừa
như ruồi nhặng vây quanh yến tiệc.

*

Sương mù tăm tối, thứ bóng tối trắng tinh, đặc quánh
được bóc tách như vỏ cam bởi đôi tay người đàn bà.

*

Cô độc. Chúng ta cô độc đến thẳm sâu trầm tích
Chỉ đôi khi được viếng thăm bởi cầu vồng.

*

Chúng ta đã bao giờ làm hại ai? Đã bao giờ tấn công
một đất nước khác? Ngay cả khi đau đớn dội xuống
từ xa. Niềm vui như cơn mưa phùn chỉ tắm gội ta
một lần duy nhất.
Vòng vây là triền miên đợi chờ
trên chiếc thang nghiêng, giữa miền giông tố.

*
Ta còn những người anh em bên kia dải đất rộng,
những người anh em hiền hòa. Họ yêu thương ta.
Họ dõi theo trong nước mắt
và rồi thật lặng lẽ, họ kháo nhau rằng:
“Ôi… nếu chúng đã bị phong tỏa…”
rồi họ chìm vào câm lặng.
“Xin đừng bỏ đi, đừng bỏ mặc chúng tôi.”

*

Những bộ lạc xưa chưa từng viện đến Caesar
lẫn Khosrau, bao niềm hy vọng họ đặt vào thủ lĩnh Khalifah
bởi luật lệ của chúng ta được thông qua bởi người nhà.
Thế nhưng thời hiện đại khiến trái tim họ tha hóa
rồi họ đánh đổi những con lạc đà
vì một chiếc máy bay.

*

Ta sẽ thét lên giữa mênh mông cô độc
để những kẻ ngủ say đừng thức giấc.
Ta sẽ thét lên để tự mình đứng dậy
khỏi tù đày của trí tưởng tượng.

*

Ta là nhà thơ cuối cùng đã quên đi cách ngủ
Bởi cùng một căn bệnh khiến kẻ thù không bao giờ chợp mắt:
Trái đất này quá chật chội
không có chỗ cho con người
lẫn các vị thần.

*

Giữa sắc màu đen - đỏ, lịch sử gom chúng ta lại ở đây.
Nếu không tồn tại tội lỗi thì Thánh kinh đã chẳng quá dày.
Nếu không có ảo vọng thì dấu chân Ngôn sứ để lại trên cát đã hằn sâu,
và đường về với Chúa sẽ ngắn lại
để thiên thu tấu lên bản phúc âm vĩnh hằng.
Còn ta, ta sẽ thì thầm với bóng tối rằng:
Nếu lịch sử nơi này đừng quá thăng trầm
Thì khúc điếu văn ta gửi đến ngọn đồi bạch dương...
sẽ dài biết mấy!

*

Mất mát của chúng ta: mỗi ngày hai đến tám người tử đạo
Mười người trọng thương.
Hai mươi tòa nhà.
Năm mươi cội ô-liu...
được thêm vào sai lầm hệ thống, và chúng sẽ đi vào
Những bài thơ, vở kịch, những tấm toan dang dở.

*

Ta cất giữ đau thương vào những chiếc lọ, giấu chúng khỏi tầm nhìn
của binh lính, vì chúng sẽ ăn mừng cuộc vây hãm…
Ta cất giữ đau thương cho một mùa khác,
một ký ức,
Một điều gì đó sẽ khiến ta bất ngờ giữa con đường.
Nhưng một ngày, nếu cuộc đời bình thường trở lại
ta cũng biết tiếc thương bao điều gần gũi
vốn bị nhấn chìm dưới những dòng tiêu đề lớn lao,
khi ta không cảm nhận được những vết thương bé nhỏ trong tim
đang ồ ạt băng huyết.
Ngày mai khi quê hương liền lặn
chúng ta sẽ cảm nhận được
dư chấn nhói đau.

*

Giữa con đường thắp sáng bởi ngọn đèn kẻ ly hương
Ta thấy một túp lều phần phật bay tứ phía:
ngoan cường chống chọi gió lộng từ phương Nam
và kìa hướng Đông tiếp giáp trời Tây của đạo Sufi,
Ở hướng Tây: cuộc đình chiến cho những người tử nạn
được vinh danh trên đồng xu hòa bình.
Và ở phương Bắc xa xăm
không tồn tại địa lý lẫn tứ hướng
là nơi các vị thần tụ hội.

*

Anh ta nói rằng: Hãy đợi ta bên lề vực thẳm
Và nàng trả lời: Đến đây… hãy đến đây!
Bởi em chính là vực thẳm!

*

Một người phụ nữ nói với đám mây: hãy che chở người tôi yêu
vì máu của anh đã thấm nặng tấm áo này.

*

Con yêu, nếu con không là mưa
hãy hóa thành cây, phì nhiêu xanh tốt
Con yêu, nếu con không là cây
hãy hóa thành hòn đá, thấm đẫm hơi sương
Con yêu, nếu con không là đá
Hãy hóa thành ánh trăng
Rồi quay về trong giấc mơ những người con yêu…
(Một người đàn bà thầm thì trong lễ tang
bên người con trai đã chết)

---

(Hoài Phương dịch)

Ảnh: Di ngôn của các y bác sĩ, thường dân viết ở trên tường bệnh viện Al-Shifa, nơi đã bị binh lính IOF phong tỏa. Ảnh được dịch bởi Free Watermelon NOW